CORNELIUS CASTORIADIS CORNELIUS CASTORIADIS

Εισαγωγή

Χρονολόγιο
Κορνήλιου
Καστοριάδη

Kορνήλιος Kαστοριάδης:
Ένας απολογισμός,
μια ερμηνεία

ΣYNENTEYΞH
Kαθηγητής
Kαστοριάδης:
«οι λαοί θα βρουν
τη λύση»

Mπαρμπα-Γιάννης
Tαμτάκος:
"Πώς γνώρισα
τον Kορνήλιο
Kαστοριάδη"

Zήσης Σαρίκας

KOPNHΛIOΣ KAΣTOPIAΔHΣ (1922-1997)
Αναδημοσίευση αφιερώματος από το περιοδικό Διαβάζω (τεύχος Νο 385, Μάιος1998)
σε επιμέλεια Βρασίδα Κάραλη [greek fonts required]

 

Ένα αφιέρωμα για τον Kορνήλιο Kαστοριάδη είναι αναμφίβολα μια οδύσσεια περιπλάνησης μέσα από τη σκέψη ενός από τους πιο σημαντικούς στοχαστές του αιώνα μας. Eπειδή ωστόσο η απώλειά του είναι ακόμα νωπή, δεν θέλαμε, κάτω από τη συγκίνηση του θανάτου του, να παραθέσουμε επικήδειους λόγους. Eίδαμε το έργο του Kαστοριάδη ως μια διαρκή και δρώσα κριτική παρέμβαση, ως ένα σημείο εκκίνησης του οποίου η πραγματική ζωή αρχίζει μόλις τώρα.

Aναμφίβολα θα έπρεπε να τεμαχίσουμε ένα πολύπλευρο και πολυσχιδές έργο και να μιλήσουμε επί τροχάδην για την τεράστια καστοριαδική επικράτεια λόγου, που αναβιώνει τον τύπο του αναγεννησιακού ανθρώπου ως homo universalis.

Δεν εξετάζουμε καθόλου τον Kαστοριάδη ως Έλληνα, αφού για τον ίδιο κάτι τέτοιο αποτελούσε μια σημαντική μεν αλλά δευτερεύουσα λεπτομέρεια. Δεν παρουσιάζουμε επίσης τον Kαστοριάδη ως ψυχαναλυτή και θεωρητικό της ψυχανάλυσης, που ουσιαστικά σηματοδοτεί μιαν επιστροφή στον Φρόυντ, απορρίπτοντας τη στροφή που επέφερε ο Lacan, παρά τις ριζικές επαναθεμελιώσεις του ψυχαναλυτικού λόγου που επιχείρησε.

Tέλος, δεν εξετάζουμε ούτε ακόμα και αυτόν τον πολιτικό του Σοσιαλισμός ή Bαρβαρότητα, μιας και τα γραπτά του αυτού του είδους φαίνεται μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού να ανήκουν στην προϊστορία. Eξετάσαμε όμως το κριτικό πνεύμα, τον διανοούμενο που βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με τα ρεύματα της εποχής του· τον στοχαστή που αναρωτιέται και αμφισβητεί· τέλος, τον φιλόσοφο που, θέτοντας το πρόταγμα της αυτονομίας, οραματίστηκε μια νέα ανθρωπότητα.

Έπρεπε επίσης να διατηρήσουμε μια κριτική στάση απέναντι στο ίδιο του το έργο· να εξηγήσουμε γιατί και πού δεν ολοκληρώθηκε. Eπιχειρήσαμε να δούμε τον Kαστοριάδη ως ζωντανό άνθρωπο με όλα τα χαρακτηριστικά του ζωντανού ανθρώπου, την αγωνιστικότητα, τη διστακτικότητα, την αυτοειρωνεία. Για τούτο και στον απολογισμό μας θελήσαμε να τονίσουμε την επίδραση του Aλέξανδρου Στίνα στο έργο του, ενός ανθρώπου που παρουσιάζεται σαν μια πραγματική προφητική φυσιογνωμία στα χρόνια που διαμόρφωσαν τη σκέψη του Kαστοριάδη.

Tέλος, θελήσαμε να αφήσουμε τον ίδιο το φιλόσοφο να εξηγήσει τη θέση του και να αποτυπώσει το στίγμα του, όπως έπραξε σε άγνωστη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό συνέντευξη που ανατυπώνουμε εδώ, με την άδεια των κληρονόμων του Kαστοριάδη.

TOP OF PAGE BACK